24. oktober 2000 UKA 2000/22
Imigassanik aalakoornartortalinnik nioqquteqartarneq sassaallertarnerlu pillugit Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut
pillugu
ISUMALIUTISSIISSUT
inatsisissatut siunnersuutip aappassaaneerneqarnissaanut Inatsisartut Niuernermut Ataatsimiititaliaannit saqqummiunneqartoq
Inatsisartut Niuernermut Ataatsimiititaliaat suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:
Inatsisartuni ilaasortaq Mikael Petersen (Siumut), siulittaasoq
Inatsisartuni ilaasortaq Malînánguaq M. Mølgaard (Inuit Ataqatigiit), siulittaasup tullia
Inatsisartuni ilaasortaq Tommy Marø (Siumut)
Inatsisartuni ilaasortaq Augusta Salling (Atassut)
Inatsisartuni ilaasortaq Mads Peter Grønvold (Kattusseqatigiit)
Tusarniaavigineqarnermit akissuteqarnissamut piffissarititaasimasoq pillugu:
Inatsisartut Niuernermut Ataatsimiititaliaat tusarniaanermit akissutit nuutinneri, siunnersuutip saqqummiunneqartup ataatsimiititaliami suliarinerani atugassani, pissarsiarai.
Ataatsimiititaliap tassunga atatillugu paasivaa missingiusiaq pineqartoq ulloq 4. juni tusarniaassutigisassanngorlugu nassiunneqarsimasoq piffissarlu akissuteqarfissaq ulloq 19. julimut killilerneqarsimasoq.
Niuernermut Ataatsimiititaliaq isumaqarpoq piffissap sulinngiffeqarfiup nalaani sapaatip akunnerinik marluinnarnik piffissaliilluni tusarniaaneq akuersaarneqarsinnaanngitsoq. Niuernermut Ataatsimiititaliap matumuuna innersuussutigissavai Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap UPA 2000/09-mut (Namminersornerullutik Oqartussat missingersuutaat pillugit Inatsisartut inatsisaata nr. 8-ip 29. oktober 1999-imeersup allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuummut) isumaliutissiissummini tusarniaanerni piffissaliussat sivisussusii pillugit tunngaviusumik oqaaseqaatai, imaappullu:
"Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap tusarniaanernit akissutinik tunniussinissamut piffissaliussat sivikippallaartarneri arlaleriaqaluni isornartorsiortarpai." (...) "Taamaammat ataatsimiititaliap assut ajuusaarnartippaa paasigamiuk inatsisissatut siunnersuutit tusarniaassutigalugit nassiunneqaraangata akissuteqarnissamut piffissaliunneqartartut suli ima sivikitsigisut allaat oqartussaasut kattuffiillu attuumassuteqartut tusarniaaffigineqarnerminnit akissutinik imaqarluartunik saqqummiussinissaminnut periarfissaqartinneqartaratik. Innuttaasut oqartussaaqataatillugit naalakkersuinikkut ingerlaatsimi tunngaviit inatsisiliallu pitsaasuunissaasa innimiginissaat taamaaliornikkut sumiginnarneqartarput.
Tamanna tunngavigalugu Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap Naalakkersuisut kaammattussavai inatsisissatut siunnersuutit, siunnersuutit soorpiarneri apeqqutaatillugit, sapinngisamik sivikinnerpaamik sapaatip akunnerinik sisamanik akissuteqarnissamut piffissaliilluni tusarniaassutigalugit nassiunneqartarnissaat qulakkeeqqullugu."
Naalakkersuisut siunnersuutip pineqartup aappassaaneerneqarneranut akissuteqaamminni oqaatigaat Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap tusarniaanerni piffissaliussat sivisussusiat pillugu kaammattuutaa eqqaamajumallugu.
Niuernermut Ataatsimiititaliap tamanna tunngavigalugu oqaatigissavaa tusarniaanermi piffissaliussap sivikippallaarnera sakkortuumik isornartoqartillugu.
Inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatit pillugit:Inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatini oqaatigineqarpoq tusarniaanermit akissutisiat "pisariaqarnera malillugu ilanngussuunneqartut.".
Niuernermulli Ataatsimiititaliap tusarniaanermit akissutit misissuataarnerini paasivaa tusarniaanermit akissutini siunnersuutigineqartut ilaminiinnaat inatsisissatut siunnersuummut ilanngunneqarsimasut.
Tamanna immini Niuernermut Ataatsimiititaliamit isornartoqartinneqanngilaq. Naalakkersuisut siunnersuutit pineqartut inatsisissatut siunnersuummut ilanngunneqarnissaat pissusissamisuun-ngitsutut nalilissallugu tunngavissaqarluarsimasinnaapput. Niuernermulli Ataatsimiititaliap isornartoqartippaa siunnersuutit suut Naalakkersuisunit ilanngunneqarsimannginnersut, tamatumunngalu pissutaasut suunersut, inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatini nassuiaatigineqarsimanngimmat.
Niuernermut Ataatsimiititaliap eqqaasitsissutigissavaa inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatit Inatsisartut aalajangiiniarnerminni tunngavissaasa pingaarnerit ilagigaat. Naalakkersuisut inatsisissatut siunnersuutinik saqqummiussigaangamik aalajangiiniarnermi tunngavissat tamakku tamakkiisuutinneqartarnissaat akisussaaffigaat.
Tusarniaanermit akissutisiat pisariaqarnera malillugu ilanngussuunneqarnerannik paasissutissiineq suliffeqarfiit, kattuffiit oqartussaasullu tusarniaavigineqartut inatsisissatut siunnersuummut Inatsisartunut saqqummiunneqarnermisut iluseqartumut tapersersuisinnaanerannik ilimasulersitsivoq.
Tusarniaanermit akissutini pissarsiarineqartuni takuneqarsinnaavoq taamaattoqavissunngitsoq. Taamaammat inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatit paasissutissiinissaraluaminnut naleqqiullugu paatsuungatitsinerat annertuneruvoq, tamannalu Niuernermut Ataatsimiititaliap sakkortuumik isornartoqartippaa.
Niuernermut Ataatsimiititaliap paasissutissat inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatini amigaatigineqartut pissarsiarinissaat siunertaralugu Inuussutissarsiornermut Naalakkersuisoq qinnuigisimavaa tusarniaanermit akissutit pissarsiarineqarsimasut ataasiakkaat qanoq pineqarnissaat pillugu Naalakkersuisut qanoq isumaliutersuuteqarnerat nassuiaateqarfigeqqullugu. Niuernermut Ataatsimiititaliap allagai Naalakkersuisunilu ilaasortap akissutaa Niuernermut Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaanut ilanngussatut ilaatinneqarput.
Aammattaaq Niuernermut Ataatsimiititaliap inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatit allanik amigaateqartutut, allaallu paatsoortitsisinnaasutut isumaqarfigai.
1. Inatsisartut inatsisissaata aningaasatigut kingunerisassai pillugit paasissutissat:
Inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatini Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuutip aningaasatigut kingunerisassaatut naatsorsuutigineqartut imatut paasissutiissutigineqarput:
"Inatsisip aqutsinikkut aningaasaqarnikkullu annertuunik suliassaqarnerulerneq aningaasartuuteqarnerulernerlu kingunerissagai naatsorsuutigineqanngilaq."
Akileraartarnermulli Pisortaqarfiup tusarniaavigineqarnerminit akissutaani makku paasissutissiissutigineqarput:
"Akileraartarnermut Pisortaqarfik isumaqarpoq ulluinnarni arfininngornernilu nal. 09.00-imiit ammatitsisalerluni qasukkaanerup, inatsisissatut siunnersuummut kingullertut ilanngunneqartup, 3,6-inik atuinermiit immiaaqqanik nalinginnarnik imigassanillu kimittunerusunik atuinermut nooriaqqinneruneq imagassamillu atuinerulerneq kingunerissagai.
Aamma Akileraartarnermut Pisortaqarfik isumaqarpoq tamanut ammasumik - minnerunngitsumillu naalakkersuinikkut - oqallinneq paasisitsiniaanerlu aaqqissuussamik ingerlanneqarpata ammatitsisarnikkut qasukkaaneq aallaqqaataaniit isertitaqarnikkut pitsannginnerusumik kinguneqassasoq, tamannalu kingusinnerusukkut siammariartussasoq, taamaalillunilu isertitatigut sunniutissai missingersuusiortarnermi nalinginnaasumik nalorninaataasartut iluanniilerlutik. Imigassamik atuineq tamakkiisoq soorunami taama ilusilimmik aamma ingerlasussaassaaq."
Inatsisissatut siunnersuutip aningaasatigut kingunerisassai pillugit inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatini oqaatigineqartut - Akileraartarnermut Pisortaqarfiup tusarniaavigineqarnerminit akissutaa tunngavigalugu - eqqunngitsumik paasissutissiinerpiatut oqaatigineqarsinnaanngikkaluarput, Niuernermulli Ataatsimiititaliap isumaa naapertorlugu apeqqutaavoq tamakkiisumik paasissutissiinersut.
2. Inatsisartut inatsisaat tunngavigalugu arsaarinnissinnaanermut tunngasut pillugit paasissutissiissutigineqartut:
Inatsisissatut siunnersuummut nalinginnaasumik nassuiaatini oqaatigineqarpoq "inatsimmik unioqqutitsilluni aalakoornartortalinnik angerlarsimaffinni imigassaliat aalakoornartortalinnillu angerlarsimaffimmi imigassaliornissamut nalinginnaasumik atortussat Landskarsimut iluanaarutissanngorlugit arsaarinnissutigineqartalernissaannut inatsisitigut tunngavissat atulersinneqartut."
Niuernermut Ataatsimiititaliamit oqaatigineqassaaq inatsisissatut siunnersuummi takuneqarsinnaanngitsoq Landskarsimut iluanaarutissanngorlugit arsaarinnittalernissamut inatsisitigut tunngavissat atulersinneqarnissaat pineqaratik naalagaaffiup karsianut iluanaarutissanngorlugit arsaarinnittalernissamut inatsisitigut tunngavissat atulersinneqarnissaat kisimik pineqartut. Niuernermut Ataatsimiititaliap apeqqummut tassunga tunngatillugu Naalagaaffiup Sinniisaata tusarniaavigineqarnerminit akissutaa innersuussutigissavaa.
3. Inatsiseqarnikkut pissutsinut atuuttunut naleqqiullugu allannguutit pillugit paasissutissiissutit:
Aamma inatsiseqarnikkut pissutsinut atuuttunut naleqqiullugu allannguutaajunnartut inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatini erseqqissumik oqaatigineqartariaqarnerat tikkuassallugu Niuernermut Ataatsimiititaliaq tunngavissaqarsorivoq.
Soorlu Niuernermut Ataatsimiititaliap maluginiarpaa inatsisissatut siunnersuummi § 13, imm. 5-6-imut, ukiunik akunnaatsuliilluni inuuissiortoqarneranut, katittoqarneranut il. il. atatillugu sapaammiit sisamanngorneq ilanngullugu unnuap qeqqata kingorna ataasiaannartumik akuersissummik tunniussisoqarsinnaaneranut tunngasumut, nassuiaatini paasissutissiissutigineqanngitsoq piffissaq sassaallersinnaatitaaffik maleruagassanut atuuttunut naleqqiullugu nal. akunneranik ataatsimik sivikillineqarsimasoq.
Aammattaaq saqqummiussissummi tamanna passissutissiissutigineqanngilaq:
"Naalakkersuisut paasisimavaat aappariinnermi ukiunik akunnaalliliinermut, nalliuttorsiugaqarnernut taamaaqataannullu aammalu Inatsisartunut qinersisoqarnerani ulluinnarni nal. unnuap qeqqata kingornata tungaanut imerniartarfinni aaqqissuussinernut ataasiartumik akuersissummik pisoqarsinnaanissaanik kissaateqartoqartoq. Taamaattumik inatsisissatut siunnersuut aalajangersakkamik taamaattumik imaqarpoq."
Immikkoortoq issuarneqartoq atuarlugu eqqarsaqqajaanarpoq aappariinnermi ukiunik 25-ngortorsiorluni nalliuttorsiornernut il. il. atatillugu sapaammiit sisamanngorneq ilanngullugu unnuap qeqqata kingorna imigassanik kimittuunik kimikitsunillu sassaallersinnaanermut ataasiaannartumik akuersissummik tunniussisoqarsinnaaneranut periarfissamik maannamut peqarsimanngitsoq.
Niuernermulli Ataatsimiititaliap erseqqissassavaa Namminersornerullutik Oqartussat imigassanik kimittuunik kimikitsunillu nioqquteqarnermut sassaallertarnermullu piffissarititaq pillugu nalunaarutaanni nr. 29-mi ulloq 27. november 1992-imeersumi § 3, imm. 4 naapertorlugu akunnaatsuliilluni inuuissiortoqarneranut, katittoqarneranut, peqatigiiffiit atasimanerinut tunngatillugu nalliuttorsiornernut Inatsisartunullu qinersisoqarneranut atatillugu sapaammiit sisamanngorneq ilanngullugu ullormi aalajangersimasumi imigassanik kimittuunik kimikitsunillu nal. 03.00-ip tungaanut sassaallernissamut kommunalbestyrelsip akuersissuteqarsinnaaneranut inatsisitigut tunngavissaqartoq.
Taamaalilluni siunnersummi § 13, imm. 5-imi nutaartatuaavoq piffissap sassaallersinnaatitaaffiup nal. akunneranik ataatsimik sivikillineqarnera.
Tamatuma inatsisissatut siunnersuummut nassuiaatini erseqqissumik takuneqarsinnaannginnera, aammalu aalajangersakkap taassuma saqqummiussissummi eqqartorneqarnerata siunnersuutip kingunerisassai pillugit Inatsisartuni ilaasortanik kukkusumik isumalersitsisinnaanera annertuumik ajuusaarutigisarialittut Niuernermut Ataatsimiititaliamit isumaqarfigineqarpoq.
Inatsisissatut siunnersuutip ilusiligaanera pillugu:Inatsisartut Niuernermut Ataatsimiititaliaat Inatsisartut Inatsisissanik Nalilersuisarfiannit allakkiamik pissarsivoq, tassanilu inatsisissatut siunnersuummi kukkunerit pitsaanngequtillu arlallit taagorneqarput. Allakkiaq Niuernermut Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaanut ilan-ngussatut ilaatinneqarpoq.
Aammattaaq inatsisissatut siunnersuutip siullermeerneqarnerani inatsisissatut siunnersuutip kalaallisuuani kukkunerit arlallit erseqqissaatigineqarput. Niuernermut Ataatsimiititaliap paasivaa inatsisissatut siunnersuutip kalaallisuua ammattaaq allatigut arlalinnik amigaateqartoq.
Niuernermut Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup Naalakkersuisunut kaammattuutigissavaa kukkunerit pitsaanngequtillu iluarsineqarsinnaaqqullugit allannguutissatut siunnersuutinik pisariaqartinneqartunik saqqummiusseqqullugit.
Niuernermut Ataatsimiititaliap ilanngullugu oqaatigissavaa kukkunerit uparuarneqartut ilaat siunnersuutip kukkunersiorneqarneratigut paasineqarsinnaasimagaluartut. Taamaammat Niuernermut Ataatsimiititaliaq pissutissaqarsorivoq erseqqissassallugu Inatsisartut kisimik pinnatik, aammattaarli Naalakkersuisut, inatsisiliat pisariaqassusiatut pitsaassuseqartittarnissaasa qulak-keerneqartarnissaat akisussaaffigigaat.
Inatsisissatut siunnersuutip imarisai pillugit:Niuernermut Ataatsimiititaliap aallaqqaatigalugu oqaatigissavaa Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuutip saqqummiunneqartup siullermeerneqarnerani imigassamut akitsuutip appartinneqarsinnaaneranik apeqqut saqqummiunneqartoq. Aammattaaq pinaveersaartitsiniarluni anguniakkat nalilersuiffigineqarnissaannik, pisariaqarpallu iluarsartuussivigineqarnissaannik, apeqqut oqaluuserineqarpoq.
Niuernermulli Ataatsimiititaliap apeqqutit taakku marluk pillugit inassuteqanngikkuni pitsaanerutippaa. Tamatumunnga illuatungaatigut pissutaavoq apeqqutit pingaarutillit marluk taakku Inatsisartut ataatsimiititaliaasa allat suliassaqarfiinut ilaanerat, illuatungaatigullu pissutaavoq aalajangiinissamut tunngavissat pisariaqartut (tassungalu ilanngullugit oqartussaasunut kattuffinnullu attuumassuteqartunut tusarniaanissat) pigineqalereersinnagit Inatsisartut taakku pillugit aalajangiinngikkallartariaqarnerannik Niuernermut Ataatsimiititaliap isumaqarnera. Niuernermulli Ataatsimiititaliap Inatsisartut ataatsimiititaliaannut attuumassuteqartunut kajumissaarutigissavaa apeqqutit tamakku suliniutigineri ingerlateqqeqqullugit, taakkulu aqqutigalugit pina-veersaartitsinermik politikip nukittorsarneqarnissaa suliniutigalugu.
Niuernermut Ataatsimiititaliap tulliullugu paasivaa siunnersuut immikkoortunik pingaarutilinik marlunnik imaqartoq: Illuatungaani imigassanik kimikinnerusunik nioqquteqartarneq sassaallertarnerlu imigassanik kimittuunik nioqquteqartarnermut sassaallertarnermullu naligitinneqalerpoq, illuatungaanilu piffissat sassaallerfissat sivitsorneqarlutik.
Niuernermut Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup immiaaqqanik 3,6 %-imik aalakoornartortalinnik nioqquteqartarnerup sassaallertarnerullu imigassanik kimittuunik nioqquteqartarnerup sassaallertarnerullu killilersuiffigineqarnerattut killilersuiffigineqalernissaat iluarisimaarpaa.
Taamatut sukaterinerup imigassanik kimittuunik imernerulerneq kingupilugeratarsinnaagaa Niuernermut Ataatsimiititaliap arajutsisimanngilaa. Niuernermulli Ataatsimiititaliaq isumaqarpoq sukaterinerup pitsaaqutissai kingunipilugisassaanit amerlanerusut:
Taamaallilluni imigassanik kimikitsunik nioqquteqarnissamut sassaallersinnaanissamullu akuersissummik peqartoqarnissaanik piumasaqaateqalernerup nioqquteqarfiit sassaallertarfiillu piukkunnanngitsut nioqquteqarnissaminnut sassaallersinnaanissaminnullu periarfissaqartinneqannginnissaat kingunerisussanngussavaa. Peqatigitillugu aaqqissuussineq erseqqarinnerulissaaq, tamannalu pisisartunut, pisiniarfiutilinnut sutorniartarfiutilinnullu kiisalu nakkutilliisutut oqartussaasunut iluaqutaassaaq. Aamma piffissat immiaaqqanik 3,6 %-imik aalakoornartortalinnik nioqquteqarsinnaatitaaffiit il. il. killilersugaalissapput.
Niuernermut Ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut, tassaasut Siumup, Atassutip aamma Inuit Ataqatigiit ilaasortaatitaasa, ammasarfiit sivitsorneqarnissaat isumaqataaffigaat. Ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut taakku arajutsisimanngilaat piffissat nioqquteqarsinnaatitaaffiit sivitsornerisa imigassartornerup annertunerulernera kingunipilugeratarsinnaagaa. Ataatsimiititaliamili amerlanerussuteqartut upperaat imigassartorneq piffissap sivisuallaanngitsup ingerlareerneratigut maannakkutut annertussuseqalerluni aalaakkaasunngussasoq. Ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut tamatumunnga peqatigitillugu neriuutigaat taamatut suliniuteqarnerup ungasissoq eqqarsaatigalugu innuttaasut ilaasa imigassamik pisiniartarnermut atuinermullu pissuserisartagaasa nalinginnaanerulernissaat kinguneriumaaraa. Taamaalillutik ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut isumaqarput killilersuinerit sukangasuut taamaaliornermi anguniarneqaraluartup akerlianik imigassap tungaatigut ajornartorsiutinik annertusaaqataaginnartartut, tassa killilersuinerit nioqqutissiat pineqartut pilerigineqarnerulersiinnartarmatigit.
Kisiannili ataatsimiititaliaq isumaqatigiittoq isumaqarpoq ullut 23. december aamma 30. december sapaataagaangata ulluni taakkunani nioqquteqarsinnaaneq ammaanneqartariaqanngitsoq.
Ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartup, Kattusseqatigiit ilaasortaatitaata, piffissat nioqquteqarsinnaatitaaffiit sassaallersinnaatitaaffiillu sivitsorneqarnissaannik siunnersuut akuersaarsinnaanngilaa. Ikinnerussuteqartoq isumaqarpoq inuiaqatigiinni imigassaq taama ajornartorsiutaatigitillugu taamatut qasukkartitsinissamut piffissanngorsimanngitsoq.
Inassutigineqartut allannguutissatullu siunnersuutit:Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup Naalakkersuisunut kaammattuutigissavaa allannguutissatut siunnersuutinik, kukkunerit pitsaanngequtillu isumaliutissiissummi uani tikkuarneqartut iluarsiissutissaannik, saqqummiusseqqullugit.
Taassuma saniatigut Niuernermut Ataatsimiititaliaq isumaqatigiittoq allannguutissatut siunnersuummik imaattumik saqqummiussaqarpoq:
Imigassanik aalakoornartortalinnik nioqquteqartarneq sassaallertarnerlu pillugit Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuummut
allannguutissatut siunnersuut.
Niuernermut Ataatsimiititaliamit isumaqatigiittumit saqqummiunneqartoq.
§ 11-mut1. § 11, imm. 3 peerpoq.
§ 12-imut2. § 12, imm. 3 peerpoq.
§ 13-imut3. § 13, imm. 5-imi "nal. 02.00" imaalersillugu allanngortinneqassaaq: "nal. 03.00".
4. § 13, imm. 6-imi "nal. 02.00" imaalersillugu allanngortinneqassaaq: "nal. 03.00".
Taakku saniatigut ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartoq, Kattusseqatigiit ilaasortaatitaat, allannguutissatut siunnersuummik imaattumik saqqummiussaqarpoq:
Imigassanik aalakoornartortalinnik nioqquteqartarneq sassaallertarnerlu pillugit Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuummutallannguutissatut siunnersuut.
§ 11-mut
1. § 11, imm. 1 ima oqaasertalerneqassaaq:
"Imigassanik kimittuunik nioqquteqarneq ataasinngornermiit tallimanngorneq ilanngullugu nal. 12.00-imiit nal. 18.00-imut, arfininngornikkut nal. 11.00-imiit nal. 13.00-imut psinnaavoq."
§ 12-imut2. § 12, imm. 1 ima oqaasertalerneqassaaq:
"Imigassanik kimikitsunik nioqquteqarneq ataasinngornermiit tallimanngorneq ilanngullugu nal. 12.00-imiit nal. 18.00-imut, arfininngornikkut nal. 11.00-imiit nal. 13.00-imut psinnaavoq."
Mikael Petersen, Siumut
udvalgsformand
Malînánguaq M. Mølgaard, Inuit Ataqatigiit
Tommy Marø, Siumut
Augusta Salling, Atassut
Mads Peter Grønvold, Kattusseqatigiit